Narodowe Czytanie
W sobotę 9 września 2023 roku w setkach miejsc w całej Polsce i na świecie w ramach 12. edycji Narodowego Czytania będziemy czytać powieść „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Centralne wydarzenie z udziałem Pary Prezydenckiej, które odbędzie się w godzinach 11-16 w Ogrodzie Saskim w Warszawie, będzie transmitowane w Internecie oraz na antenach Polskiego Radia. W jego organizacji Kancelarię Prezydenta wspiera Narodowe Centrum Kultury.
Nad Niemnem to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886–1887, a w formie książki ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. Nad Niemnem cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników. W Drugiej Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. Nad Niemnem to jeden z najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160–lecie obchodzone jest w 2023 roku.
– To książka nastrojowa, napisana barwnym językiem, a zarazem donośna i sugestywna w swoim patriotycznym przesłaniu. (…) Spotkajmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich i innymi postaciami, wysłuchajmy ich rozmów o Polsce, ale też tych codziennych pogawędek „przy polskim stole”. Odkryjmy na nowo atmosferę tego dzieła, bogatą nadniemeńską przyrodę, wspaniałe pejzaże i krajobrazy. Przypomnijmy wreszcie ważne dziedzictwo Powstania Styczniowego, które powraca we wspomnieniach bohaterów i legendzie jako symbol i fundament narodowej pamięci i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu – podkreślił w liście z okazji kolejnej edycji Narodowego Czytania Prezydent RP Andrzej Duda.
W powieści obecna jest sztuka, oddany jest nastrój epoki. Muzyka jest wszechobecna – odgrywana na dworze i we wsi. Bardzo różna i pełna znaczeń. Jest nieodłączną częścią życia mieszkańców dworu w Korczynie i zaścianku Bohatyrowiczów. Towarzyszy bohaterom podczas uroczystości i świąt oraz spotkań. Śpiew rozbrzmiewa w czasie pracy na polu. W tegorocznej edycji Narodowego Czytania nie zabraknie więc ilustracji muzycznej, wzbogacającej teksty literackie. Do realizacji warstwy muzycznej zaproszono: Ginę Komasę, wokalistkę i konsultantkę muzyczną oraz Dawida Suleja Rudnickiego z zespołem muzyków. Dawid Sulej Rudnicki to człowiek wielu talentów i osiągnięć. Jest kompozytorem, aranżerem, pianistą, pedagogiem, autorem piosenek i muzyki do spektakli, pokazów tanecznych i filmów, laureatem wielu nagród.
Pierwszą lekturą wybraną przez organizatorów akcji Narodowe Czytanie był w 2012 roku „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Rok później odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, w roku 2014 przyszedł z kolei czas na „Trylogię” Henryka Sienkiewicza. Rok 2015 należał do Bolesława Prusa i „Lalki”, a kolejny znów do Henryka Sienkiewicza – tym razem czytano „Quo vadis”. Następnie przyszedł czas na „Wesele” Wyspiańskiego, a w roku 2018, jako że Polska obchodziła setną rocznicę odzyskania niepodległości, wybrano „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego. Dodatkowo przez cały rok czytano „Antologię Niepodległości”, czyli specjalnie przygotowany zbiór powstałych na przestrzeni wieków utworów „zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej”. W 2019 roku w ramach Narodowego Czytania jako lekturę wybrano „Nowele polskie” autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. Wyboru utworów dokonała para prezydencka ze stu propozycji przesłanych do Kancelarii Prezydenta. W 2020 roku przyszedł czas na „Balladynę” Słowackiego, w roku 2021 – na „Moralność Pani Dulskiej” Zapolskiej, a rok temu odbyło się Narodowe Czytanie „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza.
źródło: prezydent.pl